Poradnik

1. Jakie badanie wybrać?

Oferta wykonywanych przez nas badań obejmuje aktualnie kilkadziesiąt parametrów oznaczanych w próbkach wody i ścieków oraz kilkanaście zestawów, które zostały opracowane przez grupę specjalistów na podstawie wytycznych Sanepidu (PSSE, WSSE, PIS), najczęściej pojawiających się problemów oraz zapytań związanych z analizą wody i ścieków. Większość zestawów w Naszym sklepie jest zgodne z Rozporządzeniami Ministerstwa Zdrowia, normami branżowymi oraz wymaganiami Sanepidów.

Dobór odpowiednich parametrów zależny jest od:

• Rodzaju próbki- woda, ścieki
• Zakresu- fizykochemia, mikrobiologia
• Pochodzenia: woda wodociągowa, basenowa, ze studni kopanej/głębinowej; Ścieki: opadowe, oczyszczone, domowa oczyszczalnia ścieków
• Przeznaczenia: cele prywatne (np. sprawdzenie wody ze studni, przydatności wody do spożycia, itp.), cele regulowane prawnie (np. odbiór budynku, dowód w sprawie)

Pomocne w wyborze odpowiedniego badania będzie skorzystanie z materiałów znajdujących się w zakładce - Jakie badanie wybrać? 

2. Jak często należy badać wodę?

Częstotliwość badania wody określają Rozporządzenia Ministra Zdrowia w zależności od rodzaju i przeznaczenia wody. Monitoring przeglądowy powinien być wykonywany minimum raz w roku lub według operatu wodnoprawnego (dotyczy Klientów Instytucjonalnych). Konieczne jest wykonanie monitoringu przeglądowego po wykonaniu ujęcia (studni głębinowej, kopanej), ponieważ pokazuje pełny skład mikrobiologiczny wody lub ścieków.

Ponadto koniecznie zbadaj wodę, w przypadku gdy:

• jest mętna,
• smak wydaje Ci się dziwny,
• ma nieprzyjemny zapach (szczególnie siarkowodoru),
• po umyciu masz podrażnioną skórę,
• pozostawia rdzawe ślady na przyborach sanitarnych lub praniu,
• pozostawia szary lub biały nalot na armaturze lub naczyniach,
• po powodzi lub zalaniu studni,
• w przypadku gdy studnia była długo nieużywana,
• po każdorazowym wejściu człowieka do studni,
• w przypadku zatrucia lub innych niepokojących objawów,
• jeśli z wody stale korzystają dzieci, osoby starsze lub o obniżonej odporności

3. Co zrobić z żelazem w wodzie?

Najbardziej typowe domieszki, stanowiące zanieczyszczenia wód podziemnych pochodzenia naturalnego to związki żelaza i manganu. Oba te metale są niepożądane w wodzie do picia i dla potrzeb gospodarczych, gdyż wywołują zarastanie sieci wodociągowych, instalacji domowych oraz armatury, a także mogą być przyczyną powstawania barwnych plam na urządzeniach sanitarnych i praniu. Pogarszają właściwości organoleptyczne wody podwyższając barwę i mętność, a przy wyższych stężeniach zmieniając również smak i zapach.

Żelazo musi być również usuwane z wód dla większości zastosowań przemysłowych, dla przemysłu przetwórstwa rolno-spożywczego, tekstylnego, celulozowo-papierniczego, itp. Powstające w rurach osady zmniejszają ich światło, powodując duże straty energii pomp tłoczących wodę. Ponadto w odłożonych osadach w sieci rozwijają się najróżniejsze bakterie, które mogą wtórnie zanieczyszczać wodę.

Normy podają dopuszczalne ilości żelaza – maksymalnie 0,200 mg Fe/dm3, w zmianie do rozporządzenia podaje się 200 μg/dm3.
W zależności od postaci żelaza występującego w wodzie oraz od wymaganego stopnia odżelaziania stosowane są następujące metody:

• aeracja,
• alkalizacja wodorotlenkiem (wapnia, sodu, magnezu itp.) i aeracja,
• koagulacja (w przypadku występowania żelaza w połączeniach organicznych),
• stosowanie jonitów (kationitów).

Filtrowanie jest ostatnim po aeracji, alkalizacji i koagulacji zabiegiem stosowanym przy klarowaniu wody, mającym na celu całkowite lub częściowe usunięcie najdrobniejszych zawiesin. Proces ten polega na przepuszczaniu wody przez warstwę materiału filtrującego, którym może być piasek kwarcowy, drobny marmur lub antracyt.

4. Co zrobić z zapachem siarkowodoru w wodzie?

Obecność siarkowodoru sprawia, że woda pachnie podobnie do zgniłych jaj. Często występuje on wraz z żelazem i manganem. Zazwyczaj podczas założenia odpowiedniego filtra, usuwającego te pierwiastki pozbywamy się również siarkowodoru.

Jeśli w wodzie nie ma nadmiaru żelaza i manganu, wówczas siarkowodór należy usuwać poprzez filtrację węglową. Filtr węglowy z odpowiednio dobranym węglem aktywnym dodatkowo poprawi inne właściwości organoleptyczne wody.

Bardzo często zdarza się, że ten nieznośny zapach występuje tylko w ciepłej wodzie. Punktem w instalacji, odpowiedzialnym za powstawanie siarkowodoru jest prawdopodobnie podgrzewacz wody.

Rozwiązaniem zapachu ciepłej wody jest:

• wymiana anody magnezowej, na nową magnezową lub trwalszą tytanową,
• chlorowanie instalacji (siarkowodór + podchloryn sodu = substancja bez zapachu),
• okresowe przegrzewanie instalacji.

5. Co zrobić z mętną wodą?

Mętność wody może być spowodowana obecnością w niej gliny, iłów, związków żelaza, manganu, substancji humusowych, planktonu, mikroorganizmów – cząstek mineralnych nieorganicznych, zawieszonych i koloidalnych. Mętność ma znaczenie, dla jakości wody nie tylko pod względem estetycznym, ale również mikrobiologicznym. 

Zgodnie z aktualnymi przepisami sanitarnymi (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. z dnia 6 kwietnia 2007 r. Nr 61, poz.417), dopuszczalna mętność wody wynosi 1 NTU.
Mętność jest istotna, gdyż:

• wiąże się z obecnością w wodzie pasożytów,
• ma wpływ na skuteczność dezynfekcji,
• oddziałuje na stabilność mikrobiologiczną wody w sieci wodociągowej.

Usuwanie z wody zanieczyszczeń mechanicznych powodujących mętność można prowadzić różnymi metodami wykorzystując procesy: aeracji, cedzenia, filtracji, flokulacji i koagulacji. Stosowane urządzenia: sita do cedzenia wody, filtry (powolne, pospieszne, ciśnieniowe), klarowniki, osadniki, urządzenia membranowe (systemy odwróconej osmozy).

6. Co zrobić z twardą wodą?

Wysokie stężenie soli wapnia i magnezu powoduje zwiększenie twardości wody, co powoduje pozostawianie osadów, kamienia kotłowego w czajnikach, na grzałkach pralki, zmywarki itp. Rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia podaje zalecaną wartość twardości ogólnej, która mieści się w bardzo szerokich granicach od 60 do 500 mg CaCO3/dm3. Najczęściej zaleca się, do użytku domowego, dolną granicę normy, czyli około 60 mg CaCO3/dm3.

Wśród różnych metod zmiękczających wodę poleca się wymianę jonową. W tym celu stosuje się silnie kwaśne kationity pracujące w cyklu sodowym, co oznacza, że jony wapnia i magnezu są zatrzymywane i wymieniane na jony sodu. Zatem po procesie wymiany jonowej stężenie jonów sodu w wodzie nieznacznie wzrasta. W pewnym momencie wyczerpuje się zdolność wymienna żywicy, którą należy przywrócić w procesie regeneracji za pomocą solanki, uzyskanej przez rozpuszczenie chlorku sodu (w postaci soli tabletkowej).

Ponieważ najczęściej zupełne usunięcie twardości nie jest wskazane, stosuje się odpowiednio skonfigurowane zmiękczacze – systemy pozwalające na uzyskanie mieszaniny wody twardej z wodą całkowicie pozbawioną jonów wapnia i magnezu (zupełnie zmiękczoną).

7. Jakie badanie mam wybrać do nowej studni?

Wykonanie podstawowego badania wody (tzw. Monitoring kontrolny poszerzony) jest niezbędnym krokiem w celu oceny przydatności wody do spożycia. Wynik rozwieje ewentualne obawy lub pozwoli dobrać urządzenia do uzdatniania, jeśli okażą się potrzebne. Badanie jakości wody z przydomowej studni powinno się powtarzać co roku, aby mieć pewność, że jej jakość się nie pogorszyła (np. na skutek przenikania do wód gruntowych nieczystości z nieszczelnego szamba lub środków używanych do nawożenie pól i ochrony roślin).

8. Jak sprawdzić czy woda nadaje się do spożycia?

Najprostszym sposobem sprawdzenia tego, czy woda nadaje się do spożycia jest jej ocena pod względem wizualnym oraz zapachowym. Jeżeli woda jest zanieczyszczona można to od razu zauważyć, gdyż przybiera ona odcień żółty lub przy większym poziomie zanieczyszczenia, odcień brązowy. Aby sprawdzić poziom czystości wody należy nalać jej niewielką ilość do przeźroczystego pojemnika. Jeżeli zauważymy podejrzane zabarwienie wody, pod żadnym pozorem nie wolno nam jej spożyć. Taka woda nie nadaje się do picia, a jej spożycie może być związane z poważnymi konsekwencjami natury zdrowotnej. Należy jednocześnie dodać, że zanieczyszczona woda nie tylko może zagrozić naszemu zdrowiu, ale również życiu, gdyż w tego typu wodzie mogą rozwijać się bardzo groźne bakterie. 

Kolejnym krokiem jest badanie wody pod kątem fizykochemicznym i mikrobiologicznym, w Naszym akredytowanym laboratorium, które określi czy woda spełnia wszystkie normy dotyczące wody do spożycia.

9. Bakterie w wodzie

W Polsce dopuszczalną liczbę mikroorganizmów i szkodliwych składników w wodzie reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 20 kwietnia 2010r. w którym m.in. wyszczególniono kilkanaście różnych parametrów dla oceny jakości sanitarnej wody przeznaczonej do spożycia (bakterie z grupy coli, Escherichia coli, Enterokoki, Clostridium perfringens, Pseudomonas aeruginosa, Legionella sp.).

Należy pamiętać, że bezpieczna i czysta mikrobiologicznie woda ma podstawowe znaczenie dla naszego zdrowia. Tylko wysokiej jakości systemy do dezynfekcji i uzdatniania wody, mogą nas ochronić przed niebezpieczeństwem spożywania skażonej wody.
Badania mikrobiologiczne wody

10. Chcę zbadać wodę z kranu (wodę wodociągową)–jakie badanie wybrać?

Woda z kranu jest uzdatniona, oczyszczana ze szkodliwych i niepożądanych substancji w stacji uzdatniania a następnie rozprowadzana do odbiorców systemem wodociągowym. Woda z wodociągu pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym ma jakość spełniającą wymagania stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy zakłady wodociągowe czasowo dopuszczają wodę do użytku pomimo przekroczenia któregoś wskaźnika jakości lub woda ulega wtórnemu zanieczyszczeniu w sieci wodociągowej (np. stare rury).
Badania wody wodociągowej

11. Woda w jacuzzi / basenie - jakie badanie wybrać?

W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo osób korzystających z basenów publicznych, prywatnych, jacuzzi, spa i innych urządzeń wodnych niezbędna jest właściwa dezynfekcja. Szeroko rozpowszechniona metoda chlorowania wody nie zabezpiecza jej przed rozwojem wielu patogennych drobnoustrojów i nie zapewnia bezpiecznego korzystania z wody basenowej. Aby uchronić się przed mikroorganizmami należy prowadzić nieustanny monitoring stanu basenowej wody oraz korzystać z nowoczesnych metod dezynfekcji. Stan czystości wody i cykliczna dezynfekcja basenu stanowią nie tylko o bezpieczeństwie użytkowników, są również wymagane przez Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, które po przeprowadzeniu kontroli warunków higienicznych wydają decyzję o możliwości kąpieli w takim basenie.
Badanie wody basenowej

12. Jak właściwie pobrać wodę do badania?

Pobór wody do badania może odbywać się na dwa sposoby. Jeśli badanie potrzebne jest dla potrzeb Sanepidu lub innej instytucji kontrolującej to próbkę pobiera akredytowany próbobiorca. Jeśli badania wykorzystujemy dla własnych potrzeb, np. sprawdzenie stanu wody w studni lub z wodociągu wtedy próbkę można pobrać samodzielnie.
Dokładną instrukcję poboru można znaleźć TUTAJ

Należy zwrócić uwagę aby:

• Unikać zanieczyszczenia wewnętrznych i zewnętrznych ścian pojemników z próbkami, szczególnie szyjek i korków zarówno podczas pobierania jak   i transportu,
• Opisać próbki (dokładnie miejsce poboru), w celu identyfikacji ich w Laboratorium,
• Próbki po poborze zabezpieczyć przed uszkodzeniem i rozlaniem szczególnie podczas transportu,
• Próbki były przechowywane w temperaturze niższej niż wynosiła temperatura pobieranej wody,
• Próbki niezwłocznie dostarczyć do Laboratorium, aby mogły być poddane analizie. Czas transportu powinien wynieść do 48 godzin.

13. Skąd pobrać wodę do badania?

Wodę w obiekcie należy pobrać z kranu najczęściej używanego (np. znajdującego się w kuchni). Próbki nie powinno się pobierać z węży elastycznych ani pomieszczeń, gdzie znajduje się toaleta. Przed poborem wylot kurka należy spryskać środkiem dezynfekcyjnym (dołączony do zestawu). Pobór wody do badań pod kątem bakterii Legionella lub ścieków regulują odrębne przepisy.

14. Kiedy pobrać wodę do badania?

Zbadaj koniecznie wodę w sytuacji, gdy:

• jest mętna,
• smak wydaje Ci się dziwny,
• ma nieprzyjemny zapach- szczególnie siarkowodoru,
• po umyciu masz podrażnioną skórę,
• pozostawia rdzawe ślady na przyborach sanitarnych lub praniu,
• pozostawia szary lub biały nalot na armaturze lub naczyniach,
• po powodzi lub zalaniu studni,
• w przypadku gdy studnia była długo nieużywana,
• po każdorazowym wejściu człowieka do studni,
• w przypadku zatrucia lub innych niepokojących objawów,
• jeśli z wody stale korzystają dzieci, osoby starsze lub o obniżonej odporności.

15. Jak zapakować termopaczkę?

Pakowanie pobranych próbek należy wykonać w następujący sposób:
Butelki z pobranymi próbkami umieszczamy w termopaczce razem z zamrożonymi wkładami chłodzącymi, środkiem dezynfekcyjnym oraz zleceniem badania dla laboratorium. Następnie termopaczkę wkładamy do kartonu i zaklejamy taśmą. Kurierowi wręczamy list przewozowy.
Wszystkie te czynności opisane są w instrukcji poboru, którą otrzymujecie Państwo wraz z zestawem w paczce oraz drogą elektroniczną po złożeniu zamówienia. Dostępna jest ona również na Naszej stronie internetowej.

16. Metody uzdatniania wody

17. Jak wyczyścić i zdezynfekować studnię?

W celu wyczyszczenia i dezynfekcji studni należy wykonać następujące czynności:

• wypompowanie wody ze studni,
• wybranie warstwy mułu i osadów (do 60 cm),
• czyszczenie mechaniczne (szczotkowanie),
• czyszczenie chemiczne (najdokładniejsze czyszczenie cembrowiny),
• uzupełnienie lub wykonanie podsypki żwirowej (specjalnym żwirem filtracyjnym),
• dezynfekcja studni wg zaleceń PSSE (Sanepidu),
• dezynfekcja instalacji wody pitnej w budynku,
• dezynfekcja wody studziennej po usłudze

W celu profesjonalnego i bezpiecznego wykonania czyszczenia studni konieczne jest posiadanie odpowiedniego wyposażenia, doświadczenia oraz fachowej wiedzy. Dlatego polecamy pozostawić tą czynność profesjonalistom.

18. Jak wyczyścić i zdezynfekować instalację?

Czyszczenie instalacji domowych, przemysłowych, sieci wodociągowej czy dezynfekcja instalacji ciepłej wody wymagają fachowej wiedzy, doświadczenia i zastosowania odpowiednich środków dezynfekujących.

Do czyszczenia i dezynfekcji sieci wodociągowej używa się sprawdzonych preparatów chemicznych – m.in. mieszaniny kwasów organicznych i nieorganicznych, zasad, utleniaczy i biocydów. W szczególnych wypadkach stosuje się płukanie wodno-powietrzne (tzw. płukanie hydropneumatyczne).

Czyszczenie instalacji powinno odbywać się regularnie, zważywszy nie tylko na ryzyko powstawania szkodliwego biofilmu, ale również na awarie spowodowane rozszczelnieniem przewodów czy ich odcinkową korozją. Czyszczenie instalacji wody pozbawia przewody osadów, ogranicza powstawanie szlamu i drobnoustrojów, zapewniając poprawę jakości oraz parametrów przepływu. Dezynfekcję instalacji ciepłej wody, czyszczenie instalacji przemysłowej czy sieci wodociągowej można przeprowadzić stosując jedną z poniższych metod:

• Dezynfekcja podchlorynem sodu – chlorowanie:
Choć to najpopularniejsza metoda dezynfekcji instalacji, nie gwarantuje pozytywnego rezultatu usuwania biofilmu. Jej efektywność zależy głównie od pH (im niższe, tym podchloryn skuteczniej działa). Niski odczyn pH obniża jednak odporność instalacji na korozję, a w związku z tym skraca jej żywotność. Z tego powodu w wielu przypadkach stosuje się skuteczniejsze i bezpieczniejsze środki.

• Dezynfekcja dwutlenkiem chloru:
Dwutlenek chloru ma selektywne właściwości utleniające. Zakłóca transportowanie składników odżywczych przez ściany komórkowe bakterii co sprawia, że komórka obumiera. Przez swoją selektywność działa w niższych stężeniach niż ozon czy chlor, w związku z czym jego oddziaływanie na materiały instalacyjne nie jest tak silne.

• Dezynfekcja nadtlenkiem wodoru i kwasem nadoctowym:
Tę metodę usuwania organizmów chorobotwórczych i biofilmu wyróżnia wysoka efektywność. Nadtlenek wodoru rozpadając się w obecności substancji organicznych, wydziela wolny tlen o silnych właściwościach dezynfekcyjnych. Zakres jego działania obejmuje w sporej mierze również przetrwalnikowe formy mikroflory, dzięki czemu efekt przeprowadzonej dezynfekcji jest długotrwały. Dodatkowym walorem stosowania nadtlenku wodoru i kwasu nadoctowego jest słabe oddziaływanie na materiały, z których wykonana jest instalacja. Powyższe właściwości umożliwiają bezpieczne, szybkie i wydajne zdezynfekowanie instalacji wodociągowej oraz długotrwały efekt.

19. Legionella – jak postępować? Jak i skąd pobrać próbki?

Konieczność dokonywania regularnych badań wody pitnej pod względem obecności bakterii z rodzaju Legionella określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61, poz.417). W rozporządzeniu tym ustalono zakresy, według których dopuszczalna zawartość mikroorganizmów w budynkach zamieszkania zbiorowego wynosi 100 jednostek tworzących kolonie w 100 ml wody, natomiast w zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej, gdzie przebywają osoby z obniżoną odpornością, pałeczki bakterii z rodzaju Legionella powinny być nieobecne w 1000 ml wody.

Aby uchronić się przed infekcją oraz przykrymi konsekwencjami zakażenia bakteriami z rodzaju Legionella, należy regularnie monitorować stan czystości mikrobiologicznej instalacji i urządzeń wodnych oraz ściśle przestrzegać zasad bezpiecznego ich użytkowania.

Ze względu na przepisy prawa oraz konieczność oceny skażenia bakteriami Legionella, pobrane próbki powinny pochodzić z określonych punktów sieci:

• punkt zlokalizowany na odcinku zasilającym całą instalację,
• punkt znajdujący się w najdalszym odcinku instalacji wody ciepłej,
• punkty, które można uznać za szczególne (oddziały z pacjentami, którzy ze względu na swój stan zdrowia należą do grupy o zwiększonym ryzyku     zachorowalności na chorobę legionistów),
• w celu ułatwienia analizy stanu sieci ciepłej wody, punkt znajdujący się na powrocie wody cyrkulacyjnej.

Pobór wody do badania może odbywać się na dwa sposoby. Jeśli badanie potrzebne jest dla potrzeb Sanepidu lub innej instytucji kontrolującej to próbkę pobiera akredytowany próbobiorca. Jeśli badania wykorzystujemy dla własnych potrzeb, np. sprawdzenie stanu instalacji, wtedy próbkę można pobrać samodzielnie.

Dokładną instrukcję poboru można znaleźć TUTAJ

20. Jakie badania są wymagane do Sanepidu? 

Zakresy badań wymaganych do Sanepidu (PSSE, WSEE) uwzględnione są w aktach prawnych dla poszczególnych rodzajów wód, m.in :

• przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nasze badanie>> Monitoring przeglądowy/Kontrolny wymagany
• z basenów kąpielowych. Nasze badanie>>  Woda basenowa
• z kąpielisk opartych na wodach powierzchniowych. Nasze badanie>> Woda z ujęcia powierzchniowego
• po kontakcie z nowym materiałem, w celu uzyskania oceny higienicznej PZH. Nasze badanie>> Monitoring kontrolny wymagany
• wód mineralnych, źródlanych, stołowych. Nasze badanie>> Naturalne wody mineralne

21. Jak i skąd pobrać ściek do badania?

• Ścieki pobrać do czystej butelki PET lub naczynia szklanego o poj. min. 1 litr
• Próbki pobierać czystym czerpakiem, wiadrem lub butelką z szeroką szyjką, przymocowanych do wysięgnika/liny o długości umożliwiającej         pobranie próbki
• Przed rozpoczęciem pobierania próbki do butelki przepłukać ją ściekami, które będą do niej pobierane
• Próbkę pobrać w miejscu, gdzie ścieki mają możliwie duży przepływ będący gwarancją właściwego   ich wymieszania. Dopuszczalne jest sztuczne     wywołanie burzliwego przepływu poprzez spiętrzenie ścieków
• Próbkę pobrać z głębokości ok. 1/3 poniżej zwierciadła strumienia, wlot pojemnika służącego do pobierania powinien być zwrócony przeciwnie do       kierunku przepływu
• W przypadku braku przepływu, ścieki dobrze zamieszać w studzience lub w zbiorniku w celu uzyskania próbki reprezentatywnej,
• Jeśli jest taka możliwość próbkę pobrać bezpośrednio do butelki, w której będzie transportowana do laboratorium
• Jeżeli nie, użyć do tego celu czerpaka, np. wiadra lub innego otwartego pojemnika. Zadbać o czystość pojemnika tak aby nie zanieczyścić          pobieranej próbki. Następnie przelać ścieki do butelki/butelek
• W przypadku stwierdzenia obecności dużych cząstek stałych w pobranej próbce, próbkę taką odrzucić i pobrać ścieki ponownie
• Pojemniki napełnić aż do przelania się. Po napełnieniu butelkę natychmiast zamknąć tak, aby nad próbką nie powstał żaden pęcherzyk powietrza
• Butelkę z pobraną próbką oznakować etykietą z informacją: rodzaj próbki, miejsce pobrania, data i godzina pobrania
• Próbki zabezpieczyć przed wtórnym zanieczyszczeniem lub rozlaniem i ograniczyć ich ekspozycję na światło
• Próbki należy niezwłocznie dostarczyć do laboratorium w dniu poboru, temperatura transportu powinna wynosić 5 ± 3 °C
• W celu zlecenia oznaczenia zawiesiny, ścieki pobrać do oddzielnej butelki, napełniając ją do ¾ objętości

22. Jak i skąd pobrać próbkę z oczyszczalni przydomowej?

Punkt pobierania próbek należy wybrać w taki sposób, aby był on reprezentatywny dla poszczególnych etapów oczyszczania ścieków. Zaleca się, aby punkt pobierania próbek był wykonywany na odpływie ze zbiornika na 1/3 głębokości poniżej ich powierzchni w kierunku przeciwnym do płynącego ścieku. Pobieranie próbek ścieków powinno odbywać się z drożnej i czystej studzienki, kanału lub przepompowni ścieków. Jeżeli to możliwe należy wybierać miejsca o burzliwym przepływie, zapewniającym dobre wymieszanie ścieków.

23. Co to jest monitoring przeglądowy i czemu służy?

Jest to zakres badań określonych Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, który służy przeprowadzaniu nadzoru nad jakością wody oraz dostarczaniu informacji niezbędnych do oceny, czy są przestrzegane wymagania określone w ww. Rozporządzeniu. Powinien on być wykonywany minimum raz w roku lub według operatu wodnoprawnego (dotyczy Klientów Instytucjonalnych). Konieczne jest wykonanie monitoringu przeglądowego po wykonaniu ujęcia (studni głębinowej, kopanej), ponieważ pokazuje szeroki skład mikrobiologiczny i fizykochemiczny wody lub ścieków.

24. Co to jest monitoring kontrolny i czemu służy?

Jest to zakres badań wymagany Rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Stanowi podstawową, najczęściej wykonywaną analizę. Dotyczy wody pochodzącej z ujęcia powierzchniowego lub podziemnego. Monitoring kontrolny wykonuje się kilka razy w roku według zaleceń Sanepidu dla oceny jakości wody dla potrzeb gospodarstwa domowego, proponujemy wykonanie monitoringu kontrolnego poszerzonego minimum raz w roku.

Zakres badań wchodzących w skład Monitoringu kontrolnego poszerzonego :
Badanie fizykochemiczne: mętność, barwa, zapach, odczyn, żelazo ogólne, mangan, amoniak/jon amonowy, azotany, przewodność, twardość ogólna.

Badanie mikrobiologiczne: liczba bakterii grupy coli, liczba Escherichia coli, Enterokoki kałowe, Clostridium perfrigens.

Woda przeznaczona do spożycia musi spełniać restrykcyjne wymagania bakteriologiczne oraz fizykochemiczne. By była ona w pełni bezpieczna dla ludzkiego zdrowia, musi być przede wszystkim wolna od chorobotwórczych mikroorganizmów oraz pasożytów. W tym celu przeprowadza się specjalistyczne badania mikrobiologiczne, badając między innymi bakterie z grupy coli oraz paciorkowce kałowe – enterokoki. Część drobnoustrojów, ze względu na swoją biologię, może występować jedynie na powierzchni wody, inne z kolei wytwarzają tak zwane przetrwalniki, które są w stanie przeżyć w wodzie najdłużej. Szczególnie niebezpieczne wydają się być enterokoki w wodzie, które świadczą o zanieczyszczeniach kałem ludzkim.

Zanieczyszczenie wody enterokokami stwarza realne zagrożenie dla odbiorców, dlatego zgodnie z prawem, obecność tych mikroorganizmów w wodzie jest niedopuszczalna. Paciorkowce kałowe wywołują między innymi przewlekłe oraz nawrotowe zakażenia dróg moczowych, a najbardziej podatne na infekcje wywoływane tymi mikroorganizmami są: nerki, pęcherz moczowy, a także gruczoł krokowy.

Enterokoki w wodzie przezconej do spożycia najczęściej występują w formie dwoinek lub krótkich łańcuszków, nieco rzadziej obecne są w postaci pojedynczej. Na chwilę bada się całe grupy paciorkowców kałowych, a ich wykrycie w wodzie najczęściej świadczy o jej zakażeniu bakteriami kału ludzkiego. Warto podkreślić, że enterokoki w odróżnieniu od bakterii z grupy Coli charakteryzują się nieco dłuższą żywotnością oraz przeżywalnością w wodzie. Niektóre ich gatunki są ponadto odporne na działanie chloru.

Badania mikrobiologiczne pozwalają wykluczyć lub potwierdzić obecność enterokoków w wodzie pitnej, tak samo jak wielu innych niebezpiecznych mikroorganizmów. Oznaczenie tych bakterii pozwala szczegółowo określić stopień skażenia kałowego nie tylko wody, ale i ścieków, dlatego tego typu badania mają bardzo ważne znaczenie w mikrobiologii sanitarnej.